An van Veldhuizen – Van Harten is de oudste, zij woont tegenwoordig in Rheden. Zij was met haar man betrokken bij de overval in De Falom om apotheker Piet Gunster te bevrijden. WOII-onderzoeker Hessel de Walle uit Leeuwarden, die een boek aan het schrijven is over de rol van vrouwen in het Friese verzet, zegt: ,,Volie har rol wie wol wichtiger hear.” Zelf hoeft ze de eer niet zo nodig. Ze deed wat ze kon, als koerierster en lid van Knokploeg Sneek.
Sinds zes jaar woont de kersverse eeuwelinge in het Bolswarder verzorgingscentrum, tot die tijd heeft ze altijd zelfstandig gewoond aan de P. Walmastraat in Oppenhuizen. Na het pensioen van haar man Jaap ging ze daar bijna vijftig jaar geleden wonen. De dochter van kruidenier Doede de Jong uit Sneek keerde graag weer terug naar Fryslân met haar gezin. Vier van hen waren al zo groot dat ze in Maassluis en omstreken bleven wonen, de twee jongsten verhuisden mee naar Oppenhuizen.
,,Ze heeft tot op hoge leeftijd altijd haar tuin in Oppenhuizen zelf onderhouden, dat was haar lust en haar leven”, zegt haar een na jongste zoon die vorig jaar met pensioen ging: Gerrit Schermer uit Bolsward. Hij woont als enige van haar kinderen in Friesland en zorgt met zijn vrouw Alderina voor zijn moeder. Van de andere kinderen komt er ook elk weekend eentje naar Bolsward, daar hebben ze een roulatiesysteem voor gemaakt.
‘Bliid mei wat jo foar ús lân dien hawwe’
Maandagmiddag is burgemeester Jannewietske de Vries van gemeente Súdwest-Fryslân op verjaarsvisite geweest en haar gebruikelijke felicitaties voor eeuwelingen zijn ditmaal extra gemeend. Haar schoonvader Hans Deinum was ook actief in het verzet tijdens WOII, ze heeft mede daardoor een sterke band met die tijd. ,,Wy binne bliid mei wat jo foar ús lân dien hawwe”, zegt de burgemeester met extra ferme dubbele handdruk.
,,It is apart, mar ik kin my no net safolle mear foar de geast helje”, zegt de eeuwelinge zelf. Ze herinnert zich momenteel vooral de spotliedjes over de overheersers van destijds en vaderlandslievende teksten. ,,Lichamelijk is ze nog behoorlijk sterk, ze wandelt een paar keer per dag en loopt ook elke dag wel naar de supermarkt, maar haar geheugen wordt wat minder”, zegt zoon Gerrit. ,,Bij het bezoek van Hessel de Walle ging het gelukkig beter”, zegt hij.
Psychisch stempel gedrukt
De ongeveer drie jaar dat ze als jonge vrouw in het verzet heeft gezeten, heeft op haar naoorlogse leven psychisch toch wel een stempel gedrukt. Evenals op dat van haar man, die als student aan de zeevaartschool moest onderduiken voor de Duitsers. ,,Na 1945 heeft iedereen alles weggedrukt wat er in de oorlog is gebeurd en werd er niet meer over gesproken, omdat het land moest worden opgebouwd. Pas vanaf de jaren zestig kwamen de verhalen”, zegt haar zoon.
Zijn moeder speelde een rol als koerierster in de knokploeg van Sneek, fietste vanuit Sneek overal naartoe: van Lemmer tot Leeuwarden en ertussenin. Na de oorlog trouwde ze, ze kreeg haar zes kinderen en het leven ging weer door. Haar tuin, gymnastieken en zwemmen waren haar uitlaatkleppen. Mede daardoor is ze op deze leeftijd nog zo vitaal, dat ze met vingers haar tenen kan aanraken. Opstaan uit de stoel gaat ook nog prima.
Woordzoekers doet ze nog altijd graag om geestelijk zo alert mogelijk te blijven. Ze kijkt graag naar sport op televisie, vooral tennis. Haar voedingsrecept om deze gezegende leeftijd te bereiken: ,,Een dieet van chocola en gebakjes”, lacht zoon Gerrit. ,,En je moet gewoon geluk hebben met sterke genen. Hart- en vaatziekten zitten niet in onze familie, dat scheelt wel.” Het advocaatje met slagroom smaakt ook nog altijd uitstekend, elke vrijdagmiddag bij het borreluurtje in verzorgingscentrum Huylckenstein.
