Kerken in Bolsward

Martinikerk

Martinikerk

Aan het Groot Kerkhof in Bolsward staat de Martinikerk, een gotisch kerkgebouw dat al sinds de 15e eeuw het stadsbeeld bepaalt. De kerk is gebouwd in de periode 1446–1466 en heeft een karakteristieke zadeldaktoren. Met een lengte van 68 meter behoort de Martinikerk tot de grootste middeleeuwse kerken van Friesland. Het gebouw is een rijksmonument.

De kerk was oorspronkelijk de moederkerk van het gebied Westergo en werd in 1459 ingewijd door David van Bourgondië, bisschop van Utrecht. Uit archeologisch onderzoek blijkt dat de kerk is gebouwd op de resten van oudere kerken, waaronder een tufstenen voorganger uit de 12e eeuw. De Martinikerk is een pseudobasiliek: de zijbeuken zijn lager dan het middenschip en er zijn geen lichtbeuken. Het koor bevat hoge spitsboogvensters en gewelven in gotische stijl.

Meer informatie & openingstijden

Schilderingen en interieur

In de kerk zijn op meerdere plekken schilderingen te zien, onder andere op gewelven in het schip en in de noordbeuk. De voorstellingen in de noordbeuk – zoals de vlucht naar Egypte en de doop in de Jordaan – dateren van rond 1475 en zijn goed bewaard gebleven.

Het interieur van de Martinikerk bevat onder andere:

  • Koorbanken die worden beschouwd als een van de belangrijkste voorbeelden van middeleeuwse houtsnijkunst in Friesland.
  • Een preekstoel uit 1662, waarvan de kuip rust op twee adelaars en een engel.
  • Een gotisch doopvont van hardsteen, afkomstig uit Kuinre.
  • Diverse zerken, waaronder een portretzerk van Hans Schuyneman (1620) en renaissancezerken van Benedictus Gerbrandtsz.
  • Banken uit de Broerekerk, overgebracht na de brand in 1980.

Hinsz-orgel

In 1781 werd in de kerk een groot orgel geplaatst, gebouwd door orgelbouwer Albertus Antoni Hinsz. Het orgel telt 42 registers en 3186 pijpen. De opdracht tot bouw werd in 1776 gegeven door burgemeester Nicolaas Elgersma. Het instrument wordt nog altijd gebruikt voor orgelconcerten, die in de zomermaanden wekelijks plaatsvinden.

Toren en luidklokken

De toren van de Martinikerk heeft vier luidklokken, elk gewijd aan een andere groep:

  • Klok voor mannen (1640)
  • Klok voor vrouwen (1533)
  • Klok voor jongens (1688)
  • Klok voor meisjes (1955)

Bouw- en gebruiksgeschiedenis

De Martinikerk kent een lange en goed gedocumenteerde geschiedenis. Enkele belangrijke momenten:

  • ± 1100: Bouw van een romaanse tufstenen kerk op de plek van de huidige kerk.
  • 1446–1466: Bouw van de huidige gotische kerk.
  • 1459: Inwijding door David van Bourgondië.
  • 1475–1573: Aanbrengen van diverse muurschilderingen.
  • 1580: Vernieling van de kerkelijke inventaris tijdens de reformatie.
  • 1781: Plaatsing van het Hinsz-orgel.
  • 1943–1955: Restauratie van de kerk.
  • 1987–1988: Versteviging van fundamenten.
  • 1995–1996: Aanbrengen van kunstwerken van Jan Murk de Vries.

Openstelling en activiteiten

De Martinikerk is het hele jaar door geopend voor bezoekers. Er worden geen entreekosten gevraagd; een vrijwillige gift is mogelijk.

Openingstijden:

  • Maandag t/m vrijdag: 10:00 – 16:00 uur
    (onder voorbehoud van uitvaarten of andere gebeurtenissen)
  • Zaterdag en zondag: gesloten

Speciale openingstijden in 2025:

  • Tsjerkepaad-zaterdagen: 5 juli t/m 6 september, 13:30 – 17:00 uur
  • Open Monumentendag: 13 september, 10:00 – 17:00 uur

Kerkdiensten:

  • Elke zondag om 09:30 uur
    (meer informatie staat vermeld op het aankondigingsbord bij de ingang)

Agenda

Rondleidingen:

  • Voor groepen vanaf 10 personen mogelijk op afspraak via de koster
    (tegen vergoeding)

Activiteiten:

  • Orgelconcerten op dinsdagavond (medio juni t/m medio september)
  • Zomertentoonstellingen
  • Grote boekenmarkt
  • Rondleidingen op aanvraag
  • Inloop voor fietsclubs
  • Orgelmiddag op donderdag met Jan Mulder

Contact: